Alfred Tomatis: Η έρευνα και κληρονομιά του Alfred Tomatis

Ο Alfred Tomatis ήταν ΩΡΛ Ιατρός ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη της στενής αλληλεπίδρασης μεταξύ της φωνής, του εγκεφάλου και του αυτιού. Το έργο του επηρέασε καθοριστικά την πεποίθησή μας για το πώς ένα άτομο επικοινωνεί με τον εαυτό του και τους άλλους.

Πρωτοπόρος στον τομέα της γνωστικής επιστήμης, ο Alfred Tomatis άφησε ανεξίτηλο σημάδι τόσο με τις ανακαλύψεις όσο και με την εξαιρετική προσωπικότητά του. Σήμερα συνειδητοποιούμε το μέγεθος της κληρονομιάς που άφησε υπό το πρίσμα της πρόσφατης έρευνας σχετικά με την πλαστικότητα του εγκεφάλου. Το 2016, ο διάσημος νευρολόγος Norman Doidge του απέδωσε φόρο τιμής στο τελευταίο του βιβλίο “Πώς Αυτοθεραπεύεται o Εγκέφαλος “.

Η Δημιουργία της μεθόδου

Ο Alfred Tomatis εργάστηκε ως βοηθός σε νοσοκομείο του Bichat στο Παρίσι, και στη συνέχεια στην πόλη της Bretonneau. Ο νεαρός γιατρός βρέθηκε αντιμέτωπος με τη φρίκη του πολέμου, μετά τη βομβιστική επίθεση στο Παρίσι το 1943. Μετά τον πόλεμο, ο Alfred έγινε υπεύθυνος στα ακουστικά εργαστήρια της αεροναυπηγικής βιομηχανίας και εξέταζε την ακοή των εργαζομένων οι οποίοι έρχονταν σε επαφή καθημερινά με τους δυνατούς ήχους των κινητήρων των αεροπλάνων και υπέφεραν συχνά από κώφωση λόγω της εργασίας τους. Κατά την εξέταση των εργαζομένων αυτών, παρατήρησε ότι οι αλλοιώσεις που παρουσιάστηκαν στα αυτιά τους πάντα συνοδεύονταν από φωνητική ανεπάρκεια. Το ίδιο χρονικό διάστημα, συμβούλευε και θεράπευε τραγουδιστές που είχαν φωνητικά προβλήματα. Κάνοντας τεστ στους τραγουδιστές και δημιουργώντας ένα ακουστικό γράφημα, παρατήρησε ότι και αυτοί παρουσίαζαν ακριβώς το ίδιο ακουομετρικό προφίλ με τους εργαζομένους στα εργαστήρια της αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Όπως οι εργάτες, έτσι και οι τραγουδιστές είχαν μεταβολές στη φωνή τους επειδή είχαν μεταβολές στην ακοή τους. Επεσήμανε, λοιπόν, την ύπαρξη ενός ακουστικού-φωνητικού κυκλώματος και συνόψισε τα συμπεράσματά του στον εξής νόμο Tomatis : “Η φωνή μπορεί να αναπαράγει μόνο ό,τι το αυτί μπορεί να ακούσει”.

Ο Alfred Tomatis παρατήρησε μια θεμελιώδη διαφορά μεταξύ της ακοής και της ακρόασης: Ακοή είναι η παθητική λήψη ήχων, ενώ ακρόαση είναι η πρόσληψη αισθητηριακών πληροφοριών με σκοπό να γίνουν κατανοητές. Εφηύρε μια συσκευή ικανή να αποκαταστήσει την ακρόαση μέσω ενός ηχητικού συστήματος που ονομάζεται “Ηλεκτρονικό Αυτί”.

Το 1957, υπέβαλε τους “νόμους ” στην Ακαδημία των Επιστημών στο Παρίσι. Αυτοί οι νόμοι ήταν:

  • Η φωνή αναπαράγει μόνο ό,τι μπορεί να ακούσει το αυτί
  • Αν τροποποιήσουμε την ακοή, τότε τροποποιείται και η φωνή
  • Είναι εφικτό να αλλάξουμε τη φωνή με συνεχές και τακτικά επαναλαμβανόμενο ακουστικό ερέθισμα επί κάποια χρονική περίοδο (νόμος της παραμένουσας ιδιότητας).

Το 1958, το πρώτο Ηλεκτρονικό Αυτί παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση στις Βρυξέλλες και κέρδισε το Χρυσό Μετάλλιο επιστημονικής έρευνας.

Ο Alfred ήταν πατέρας πέντε παιδιών. Ένα από τα παιδιά του ο Christian, σπούδασε ψυχολογία και εντάχθηκε στο δυναμικό της οικογενειακής επιχείρησης για πολλά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, ο Christian βοήθησε τον πατέρα του και συμμετείχε στο ερευνητικό του έργο.

Ο Alfred Tomatis συνέχισε να διεξάγει έρευνα και συνεργάστηκε με διάφορα πανεπιστήμια στη Νότια Αφρική και τον Καναδά, και κατά την περίοδο αυτή, παρατήρησε ότι το αυτί παίζει σημαντικό ρόλο στη στάση του σώματος, την ισορροπία και τον μυϊκό τόνο. Επίσης, ανέπτυξε την υπόθεση σχετικά με την ακουστική πλευρίωση και το ρόλο του κυρίαρχου αυτιού. Τέλος, ήταν ένας από τους πρώτους επιστήμονες που ανακάλυψε και επισήμανε ότι το έμβρυο ακούει από την δέκατη όγδοο εβδομάδα της κύησης και ότι το αυτί παίζει σημαντικό ρόλο στη γνωστική ανάπτυξη. Στη συνέχεια, διαπίστωσε ότι η ενδομήτρια ακρόαση είναι κρίσιμης σημασίας για την συναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους. Οι επιστημονικές συσχετίσεις που έκανε μεταξύ της Ωτορινολαρυγγολογίας και της Ψυχολογίας τον οδήγησαν στη δημιουργία ενός νέου κλάδου την ακουστικο-ψυχο-φωνολογία.